Voor het Romeinse recht was een slaaf geen persoon, maar een zaak (res), die - net als andere werktuigen - eigendom was van zijn meester (dominus). Slaven hadden dan ook géén rechten; zij konden bijvoorbeeld geen bezittingen hebben of een wettig huwelijk sluiten. Justinianus, de keizer van het Oost-Romeinse Rijk in de 6de eeuw, legt ons in zijn handboek Romeins Recht uit hoe slaven passen in de indeling van de Romeinse maatschappij:

Summa divisio de iure personarum haec est, quod omnes homines aut liberi
sunt aut servi. Libertas est naturalis facultas facere quod cuique libet. Servitus
autem est constitutio iuris gentium, qua aliquis dominio alieno subicitur.
In servorum condicione nulla differentia est, sed liberorum hominum alii
(5) sunt, alii libertini. Ingenui sunt ei, qui liberi nati sunt. Libertini sunt ei, qui ex
iusta servitute manumissi sunt. Manumissio est datio libertatis.

Hieronder ga je proberen aan de hand van de aangereikte hulpmiddeltjes de tekst te vertalen. Dit zal zin per zin gebeuren.

Zin 1:

Summa divisio de iure personarum haec est, quod omnes homines aut liberi
sunt aut servi.

Summa divisio personarum:

de iure:

haec:

omnes homines:

aut liberi aut servi:

Hieronder kan je hem volledig uittypen. Dit doe je voordat je de oplossing controleert.

Libertas est naturalis facultas facere quod cuique libet.
 

Libertas:

est:

naturalis facultas:

cuique:

libet:

Hieronder kan je hem volledig uittypen. Dit doe je voordat je de oplossing controleert.

Zin 3:

Servitus autem est constitutio iuris gentium, qua aliquis dominio alieno subicitur.   

Servitus:

autem:

est:

aliquis:

dominio alieno subicitur:

Hieronder kan je hem volledig uittypen. Dit doe je voordat je de oplossing controleert.

Zin 4:

In servorum condicione nulla differentia est, sed liberorum hominum alii ingenui sunt, alii libertini.

In servorum condicione:

nulla differentia:

est:

alii ingenui alii libertini:

sunt:

Hieronder kan je hem volledig uittypen. Dit doe je voordat je de oplossing controleert.

Zin 5:

Ingenui sunt ei, qui liberi nati sunt.

Ingenui:

sunt:

ei:

nati sunt:

Hieronder kan je hem volledig uittypen. Dit doe je voordat je de oplossing controleert.

Zin 6:
Libertini sunt ei, qui ex iusta servitute manumissi sunt.

Libertini:

sunt:

ei:

manumissi sunt:

Hieronder kan je hem volledig uittypen. Dit doe je voordat je de oplossing controleert.

Zin 7:

Manumissio est datio libertatis.

Manumissio:

Hieronder kan je hem volledig uittypen. Dit doe je voordat je de oplossing controleert.

Besprekingsopdrachten:

1. ‘ius gentium’: Wat wordt hiermee bedoeld? Geef enkele voorbeelden.
2. ‘ex iusta servitute’: Wat bedoelt men hiermee? Wat kon dus niet?